De Aprilvissers

Was jij erin getrapt toen 211 Vlaamse bibliotheken op 1 april aankondigden de boeken niet meer alfabetisch, maar op kleur te zullen rangschikken? Op 1 april mag je al eens een mopje maken, want op die dag kijken mensen doorgaans kritischer naar nieuws. Maar waarom kijken we niet elke dag met die kritische blik naar het nieuws? Zeker in tijden vol ‘fake news’.

Iedereen die de aprilvis aanklikte, belandde op www.aprilvissers.be, een nieuwe website waar je je fake news’-skills kan testen en bijschaven. Fake news werd met andere woorden gebruikt als clickbait om mensen te sensibiliseren rond… ‘fake news’. Een succes want meer dan 15.000 mensen bezochten op 1 april De Aprilvissers en deden de test.

Initiatiefnemer LINC vzw wil met De Aprilvissers het brede publiek sterker maken in het omgaan met informatie. De Aprilvissers-pagina blijft dan ook actief als instrument waar mensen het jaar rond terecht kunnen voor informatie rond het thema.

Om de pagina te lanceren kreeg LINC de steun van VVBAD en 221 bibliotheken waarvan er ook een heel aantal fysiek actie voerden. Zo maakte de bibliotheek van Brugge een filmpje om bezoekers wegwijs te maken in het nieuwe systeem van rangschikken. Andere bibliotheken plaatsten dan weer een oproep voor vrijwilligers om te komen helpen met rangschikken, sorteerden enkele rekken op kleur of vroegen bezoekers om teruggebrachte boeken per kleur in te leveren.

-----
We geven alvast de belangrijkste tips mee om je niet te laten vangen:
 

1. Let op taal- en typfouten en andere slordigheden.
Taal- en typfouten zijn vaak een eerste signaal dat een artikel niet betrouwbaar is. Kwaliteit is bij misleidend nieuws vaak van minder belang en dat uit zich in schrijffouten. Ook het gebruik van hoofdletters, uitroeptekens en andere slordigheden in de lay-out zijn duidelijke signalen dat er iets niet klopt. Wees ook extra voorzichtig wanneer je stoot op een niet-werkende link in een artikel, afbeeldingen zonder bronvermelding, wetenschappelijke studies zonder duidelijke bron…

2. Is de titel neutraal?
Wees voorzichtig met sensationele titels die erg op je gevoel spelen en niet neutraal aanvoelen.

3. Is de bron betrouwbaar?
Wie schreef dit artikel? Wie deelde dit artikel? En waarom? Zoek de auteur op. Bestaat deze persoon wel? En hoe zien zijn andere artikels eruit? Kijk ook naar andere artikels op dit medium. Lees bij websites zeker ook de disclaimer of 'over ons'-pagina.

4. Staat het artikel ook op andere media?
Kijk of een bericht ook op andere (betrouwbare) media opduikt. Een sensationeel bericht dat maar op één obscure website staat en niet op andere media gedeeld wordt, is waarschijnlijk niet waar.

5. Heb je het gevoel dat er iets niet klopt? Dan is dat vaak ook zo.
Voelt iets nep aan, maar weet je niet waarom? Durf dan toch te twijfelen. Vaak bestaat nepnieuws uit halve waarheden die zo goed verpakt zijn dat het heel moeilijk te controleren valt. Een afbeelding bij een artikel kan heel makkelijk gemanipuleerd worden, dus geloof ook niet altijd wat je ziet.