Hoe zorg je voor een gezonde digitale balans?

   09/09/2023

Online media en schermen zijn alomtegenwoordig. Ze spelen een centrale rol in zowel ons persoonlijke als professionele leven. Het vinden van een gezonde balans tussen online en offline activiteiten wordt hierdoor een steeds grotere uitdaging. Vandaar dat je anno 2023 al eens hoort spreken over "digitaal welzijn".

"Digitaal welzijn verwijst naar de staat van gezondheid die voortvloeit uit een bewuste en gebalanceerde omgang met digitale technologieën", vertelt onze educatief medewerker Sarah. "Digitalisering heeft namelijk invloed op verschillende aspecten van ons leven, waaronder mentale gezondheid, sociale relaties en fysieke gezondheid."

Bewustmaking en kritische reflectie

Het handhaven van een gezonde digitale balans is cruciaal voor ons algehele welzijn in een steeds digitaler wordende samenleving. Door bewust om te gaan met onze digitale activiteiten en gebruik te maken van verschillende strategieën en tools, kunnen we een gezonde balans vinden en behouden tussen onze online en offline leven. Zo zorgen we ervoor dat digitale technologie ons leven verrijkt in plaats van beheerst.

"We moeten ons eerst en vooral bewust zijn van onze digitale activiteiten", vertelt Sarah. "Naast bewustmaking is kritische reflectie op onze digitale balans op zijn plaats. We mogen niet te streng zijn voor onszelf: het is een hele kunst om een gezonde digitale balans te vinden én te onderhouden. De ontwikkelaars van apps allerhande doen er alles aan om je aandacht vast te houden."

Tips voor een gezonde balans

Het vinden van een gezonde digitale balans vraagt dus om bewuste keuzes en het toepassen van specifieke strategieën. Enkele tips om je op weg te helpen:

1. Kijk in de spiegel

  • Gebruik apps zoals RescueTime of Screen Time om inzicht te krijgen in je schermtijd en het gebruik van verschillende apps en websites. Het kan ook zonder apps - op sommige toestellen vind je de meeste informatie bij je instellingen, onder 'Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht'.

2. Stel grenzen

  • Beperk notificaties. Zet meldingen van niet-essentiële apps uit om biepjes en trillen (lees: afleiding) te verminderen.
  • Plan je schermtijd: Maak een schema voor wanneer en hoe lang je bepaalde digitale activiteiten uitvoert.
  • Doe aan digitale 'detox': Agendeer regelmatig periodes van volledige digitale onthouding om te ontkoppelen en te ontspannen.

3. Creëer digitale 'vrije zones'

  • Slaapkamer zonder schermen: Zorg ervoor dat je slaapkamer een schermvrije zone is om je slaapkwaliteit te verbeteren. Is je smartphone ook je wekker? Koop dan een klokradio.
  • Gezamenlijke eetmomenten: Spreek af om tijdens maaltijden geen gebruik te maken van smartphones en andere digitale apparaten.

4. Denk aan je ogen

  • Gebruik de 20-20-20 regel, zoals bij beeldschermwerk. Kijk met andere woorden elke 20 minuten gedurende 20 seconden naar iets dat 20 meter van je vandaan is om je ogen te laten rusten.
  • Lees op papier in plaats van op je scherm.

5. Kies voor offline hobby's

  • Beweeg voldoende: Streef naar minimaal 30 minuten matige tot intensieve fysieke activiteit per dag.
  • Investeer tijd in offline activiteiten zoals sporten, lezen, muziek maken of andere creatieve bezigheden.

Cijfers over digitaal welzijn

  • Schermtijd: Uit een studie van het Nederalndse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat volwassenen in Nederland gemiddeld 5,5 uur per dag achter een scherm doorbrengen, terwijl dit bij jongeren zelfs kan oplopen tot 7 uur per dag.
  • Mentale Gezondheid: Onderzoek toont aan dat overmatig gebruik van sociale media kan leiden tot verhoogde niveaus van angst en depressie, vooral onder jongeren. Ongeveer 40% van de jongeren tussen 12 en 18 jaar ervaart sociale media als een bron van stress.
  • Slaap: Ongeveer 60% van de volwassenen geeft aan minder goed te slapen als gevolg van schermgebruik voor het slapengaan.

Bronnen

  1. RIVM: Schermtijd en Gezondheid (2023)
  2. GGD Gezondheidsmonitor: Mentale Gezondheid en Sociale Media (2022)
  3. Nederlandse Vereniging voor Slaaponderzoek: Invloed van Schermgebruik op Slaap (2021)

De foto bij dit artikel werd gegenereerd door artificiële intelligentie (DALL-E).